اولین اقدامی که بعد از وقوع تصادف باید انجام شود و خوشبختانه همه از آن اطلاع دارند، تماس تلفنی با پلیس ۱۱۰ است. وقتی شما با پلیس تماس می‌گیرید و آدرس محل وقوع تصادف را اعلام می‌کنید؛ نزدیک‌ترین واحد راهنمایی و رانندگی با اعزام کارشناس تصادف در تعیین مقصر و رفع مشکل اقدام می‌کند.
نکته: اگر طرف مقابل مقصر بود و گفت: خودش صافکاری ـ. نقاشی سراغ دارد یا با این جمله‌های ابتکاری از شما خواست به پلیس زنگ نزنید به نفع‌تان است زیر بار نروید. چون طرف مقابل از این راه می‌خواهد در مصرف کوپن بیمه‌اش صرفه‌جویی کند و در نهایت احتمالا شما را به صافکاری می‌برد که با حداقل قیمت، اتومبیل شما را تعمیر کند. در نهایت اگر مقصر به قول خود عمل هم بکند و همه چیز خیلی خوب پیش برود بعید است از وضعیت صافکاری اتومبیلتان راضی باشید. پس بهتر است خسارت را از بیمه بگیرید و خودتان با خیال راحت سراغ صافکار و نقاش ماهری بروید که مورد اعتماد شماست.
۲) خارج کردن خودرو از جاده
هنگام تصادف در جاده و خیابان، خودرو را به حال خود رها نکنید. بار‌ها اتفاق افتاده است که توقف یک خودروی حادثه دیده در سطح جاده باعث ایجاد تصادف دیگر و چه بسا شدیدتری شده باشد. همچنین ادامه حضور خودرو در سطح جاده باعث ایجاد ترافیک و کند شدن سرعت حرکت سایر خودرو‌ها می‌شود. پس از سانحه، خودرو یا خودرو‌های درگیر در حادثه را از مسیر خارج کرده و گوشه سمت راست خیابان یا بزرگراه متوقف کنید.
اگر وسط بزرگراه و خیابان پرتردد تصادف کرده‌اید لزومی ندارد دقیقا همان نقطه بمانید تا پلیس از راه برسد و مقصر را مشخص کند. این تصور اشتباهی است، زیرا پلیس می‌تواند در این حالت هر دو راننده سانحه‌دیده را به دلیل سد معبر جریمه کند.
نکته: تصادف‌ها به دو دسته خسارتی و جرحی تقسیم می‌شوند. تغییر حالت و جابه‌جایی خودرو زمانی امکان‌پذیر است که تصادف از نوع خسارتی (فقط آسیب به‌وسیله نقلیه) باشد؛ اما وقتی تصادف جرحی (آسیب بدنی به سرنشینان) باشد این جابه‌جایی باید با احتیاط بیشتری انجام شود. لازم به ذکر است اگر تصادف منجر به فوت رخ داده باشد نباید موقعیت خودرو‌ها تا آمدن پلیس و اورژانس تغییر کند.
۳) از صحنه تصادف فرار نکنید
شاید برای شما نیز پیش آمده باشد که وقتی به محل پارک خودروی خود برگشتید با آینه شکسته، سپر آویزان یا بدنه فرورفته مواجه شده باشید. حال بدتان در چنین لحظه‌‍‌ای قابل تصور است و از این کار راننده خاطی بشدت عصبانی خواهید شد. اکنون سانحه را در مقیاس وسیع‌تری تصور کنید؛ زمانی که پس از وقوع حادثه یکی از طرفین که از شرایط بهتری برخوردار است صحنه را ترک و به قول معروف فرار کند، این اقدام علاوه بر این‌که کاری خلاف عرف، غیراخلاقی و ناجوانمردانه است باعث کندی پیشرفت پرونده سانحه شده و اگر شدت تصادف زیاد باشد چه بسا سبب از بین رفتن یک انسان دیگر شود.
۴) مراجعه به پزشک
در سوانح منجر به جرح (آسیب بدنی)، نسبت به درد و شدت آن برای قضاوت در مورد سلامت خود اکتفا نکنید. بدن انسان در لحظات ابتدایی تصادف به علت ترشح هورمون آدرنالین نسبت به ضربه و فشار‌های وارد شده واکنش درستی نشان نمی‌دهد. شاید بتوانید از کنار یک سرگیجه ساده یا سردرد معمولی یا کوبیدگی سینه و خراش جزئی پا براحتی عبور کنید؛ اما ممکن است همین نشانه‌های جزئی و کوچک پس از چند ساعت به کابوسی بزرگ تبدیل شوند. ضربه‌های جزئی به نقاط حساس سر باعث ایجاد لخته‌های خونی در مویرگ‌های مغز در اثر خونریزی داخلی مغز شده و عواقبی همچون سکته مغزی را به دنبال خواهد داشت. همچنین ضربه‌های وارد شده به قفسه سینه یا حتی دست و پا هم باعث شکستگی استخوان شده که در بیشتر مواقع به آسانی دیده نمی‌شوند. پس در این مواقع ضمن تماس با اورژانس یا مراجعه به پزشک نسبت به سلامتی کامل بدن مطمئن شوید.
نکته: اگر در تصادفات منجر به جرح یکی از طرفین حادثه (که معمولا مقصر‌ها هستند) با گفتن جملاتی چون: چیزی نیست، چیزی نشده، یک زخم جزئی است و … سعی در پایان دادن به ماجرا دارند؛ زیر بار نروید و حتما از او بخواهید آسیب‌دیدگان را به مراکز درمانی منتقل کند.
۵) حفظ آرامش و خونسردی
بسیاری از افراد پس از تصادف، عصبانی شده، کنترل خود را از دست داده و نسبت به راننده مقابل پرخاش می‌کنند، زیرا تصور می‌کنند او مقصر حادثه است. در چنین شرایطی بهترین کار این است که چند نفس عمیق بکشیم و با آرامش به بررسی وضعیت خود و راننده مقابل بپردازیم. فقط در این صورت می‌توانیم اقدامات لازم را برای بهتر پایان دادن به ماجرا انجام دهیم.
نکته: هیچ‌وقت نباید در مقابل افراد حاضر در صحنه، خود را مقصر جلوه دهید. زیرا در این صورت و در حالی که ممکن است واقعا مقصر حادثه نباشید، مسئولیت قانونی تصادف را قبول کرده‌اید و این اشتباه می‌تواند مشکلات قانونی بسیاری برای شما به وجود بیاورد.
۶) ترک نکردن صحنه تصادف
تصور کنید خودروی شما با اتومبیل دیگری تصادف کرده، ولی به هیچ‌یک از خودرو‌ها آسیب چندانی وارد نشده است. در این حالت، بیشتر افراد پس از بررسی اتومبیل خود و احتمالا یک جر و بحث کوچک، سوار خودروی خود شده و صحنه را ترک می‌کنند. اما باید در نظر داشته باشید که بهتر است وقتی دچار تصادفی شدید در صحنه بمانید و پس از اطمینان از سلامت خود و دیگر افراد، مدارک بیمه خود را با طرف دیگر جابه‌جا کرده و منتظر پلیس بمانید.
۷) تمرکز برای یادآوری جزئیات سانحه
پس از وقوع تصادف، تماس با پلیس و تبادل کارت بیمه باید ذهن خود را متمرکز کنید و ببینید قبل از وقوع تصادف دقیقا مشغول انجام چه کاری بودید، در کدام خیابان و در چه خطی مشغول رانندگی بودید و خودرویی که با آن تصادف کردید چه زمانی و به چه شکل وارد صحنه شده است. تمام این جزئیات اطلاعاتی هستند که پس از تصادف بار‌ها از شما پرسیده می‌شود و به همین دلیل بهتر است اطلاعات را دقیق و مو به مو به یاد داشته باشید تا در مراجع قانونی دچار مشکل نشوید.
نکته: نام، آدرس، شماره تلفن راننده مقابل، نام شرکت بیمه، شماره بیمه، نام خودرو، مدل و رنگ، شماره پلاک و در صورت وجود شاهد، نام و شماره تلفن شاهدان را یادداشت کنید. در صورت امکان، از صحنه تصادف با گوشی تلفن همراه خود عکس بگیرید. همه این مدارک در مراجع قانونی به یاری شما خواهد آمد.
۸) بی‌تفاوت نباشیم
ممکن است تصادفی رخ داده باشد که شما هیچ نقشی در آن ندارید. نه مقصر هستید و نه خسارت‌دیده و فقط به‌عنوان رهگذر از محل سانحه در حال عبور می‌باشید. به حکم وظیفه و اخلاق انسانی نسبت به این اتفاق بی‌تفاوت نباشید و فورا با پلیس و مراکز امدادی تماس گرفته و مشخصات صحنه تصادف را به آن‌ها اعلام کنید. این‌که حتما تاکنون شخص دیگری وضعیت را به این مراکز اعلام کرده تصور درستی نیست؛ زیرا ممکن است افراد قبل از شما هم مانند شما فکر کرده باشند و تا آن زمان هیچ تماسی برای اعلام تصادف گرفته نشده باشد؛ پس شما با این تصور که اولین نفری هستید که سر صحنه حاضر شده‌اید این کار را انجام دهید.
۹) پاکسازی صحنه تصادف
پس از تصادف و بعد از این‌که پلیس در محل حادثه حاضر شد و نسبت به تحقیقات کامل و کافی اقدام کرد، نوبت به پاکسازی محیط تصادف می‌رسد. در هر تصادف قطعاتی از خودرو‌ها متلاشی شده و همراه با خرده‌های شیشه سطح جاده و خیابان را می‌پوشاند. باقی ماندن بقایای این اجسام برای سایر خودرو‌های در حال تردد بسیار خطرناک است. سوراخ شدن لاستیک خودرو‌ها بر اثر وارد شدن قطعات نوک‌تیز بدنه و خرده شیشه یکی از این خطر‌ها به شمار می‌رود؛ بنابراین لازم است تا زمان رسیدن ماموران شهرداری برای پاکسازی کامل، تا جایی که امکان دارد اجزای به جا مانده از حادثه را جمع‌آوری کنید.
۱۰) مراجعه به بیمه
آخرین اقدام بعد از رسیدن پلیس و مشخص شدن مقصر در تصادفات رانندگی مراجعه به بیمه است. طرفی که مقصر نیست باید خسارت خود را از بیمه شخص ثالث مقصر دریافت کند. پس اگر در تصادفی شما مقصر شناخته شدید، به‌دنبال گرفتن خسارت نباشید. اگر ماشینتان بیمه بدنه داشته باشد می‌توانید با مراجعه به شرکت بیمه‌کننده، خسارت اتومبیلتان را دریافت کنید.
نکته: در گذشته هنگام رخ دادن تصادف طرفین باید با هم به مراکز تعیین خسارت بیمه مراجعه می‌کردند، اما به‌دلیل ازدحام بیش از حد در این مراکز تغییراتی در قانون ایجاد شد و در بیشتر موارد دیگر نیازی به حضور هر دو طرف در مراکز بیمه نیست. فرد خسارت‌دیده می‌تواند با کوپن طرف مقابل به شرکت بیمه مراجعه و نسبت به تشکیل پرونده و دریافت خسارت خود اقدام کند.
کروکی تصادف و انواع آن
برای بسیاری از ما «کروکی» واژه‌ای آشناست و تصور می‌کنیم برای هر تصادفی باید کارشناس کروکی بکشد. درصورتی‌که طبق آخرین قانون که از اسفند سال ۹۰ اجرا می‌شود، شرکت بیمه موظف است تا سقف ۲۵ میلیون ریال، خسارات (تصادفات خسارتی سازشی) را بدون کروکی پلیس پرداخت کند. با این حال اگر در حادثه‌ای خودروی شما به دلایلی مثل واژگونی یا برخورد با گاردریل از چند جهت آسیب دید بهتر است کروکی تصادف را دریافت کنید. زیرا در غیر این‌صورت شرکت بیمه تنها خسارت وارد شده به اولین نقطه برخورد را تقبل می‌کند. خوب است بدانید کروکی‌ها دو نوع هستند:
کروکی سازش: در بیشتر موارد و بخصوص تصادف‌های داخل شهری از این برگه‌ها استفاده می‌شود. وقتی تصادف خسارتی اتفاق می‌افتد و دو طرف ماجرا آدم‌های معقولی هستند و قبول می‌کنند که چه کسی مقصر است و با هم به توافق می‌رسند، اگر مدارک هر دو طرف (گواهینامه ـ. کارت خودرو ـ. کارت بیمه شخص ثالث و برگه معاینه فنی) کامل بود، برگ کروکی‌سازش می‌گیرند و به بیمه مراجعه می‌کنند.
کروکی عدم‌سازش: در تصادفاتی که طرفین با یکدیگر بر سر تعیین مقصر سازش نمی‌کنند و نیاز به مراجعه به مراجع قضایی است استفاده می‌شود. اگر هم مدارک ناقص باشد، این نوع کروکی تنظیم می‌شود.
