آهن، ماده‌ی معدنی است که مسئول حمل و نقل اکسیژن در سلول‌های قرمز خون و انتقال پیام‌های عصبی است. اگر آهن کافی در بدن نداشته باشیم، دچار کم خونی یا آنمی می‌شویم. بیشتر افراد آهن مورد نیازشان را از راه تغذیه دریافت می‌کنند و اگر از راه تغذیه نتوانند آهن کافی به بدن برسانند، از مکمل‌های آهن استفاده می‌کنند.
آهن برای سلامتی ضروریست. تمام سلول‌های شما حاوی مقداری آهن هستند، اما بیشتر آهن موجود در بدن، در سلول‌های قرمز وجود دارد. سلول‌های قرمز خون، اکسیژن را از ریه‌ها گرفته و به اندام‌ها و بافت‌ها در سراسر بدن می‌رسانند.
آهن در تولید انرژی از راه تغذیه، نقش مهمی دارد. همچنین آهن، پیام‌های عصبی را منتقل می‌کند؛ یعنی سیگنال‌هایی که عملکردهای بخش‌های محتلف بدن را هماهنگ می‌کنند. اگر بیشتر از حد لازم آهن داشته باشید، این مقدار اضافی برای استفاده در آینده، ذخیره خواهد شد.
اگر سطح آهن خون‌تان کافی نباشد، سلول‌های قرمز خون‌تان نمی‌توانند اکسیژن کافی برای سلول‌ها و بافت‌های‌تان تولید کنند. علائم کم خونی شامل موارد زیر می‌شود:
. خستگی
. ضعف
. سرگیجه
. مشکل تمرکز
کمبود آهن، شایع‌ترین فرم کم خونی در ایالات متحده‌ی آمریکاست؛ تقریبا ۵ میلیون آمریکایی کمبود آهن دارند.
دلایل معمول کم خونی شامل موارد زیر می‌شود:
. قاعدگی، مخصوصا اگر خونریزی شدید و طولانی مدت باشد
. زخم معده
. خونریزی در اثر ضربه یا اهدای خون
. خونریزی روده و معده در اثر استفاده‌ی طولانی مدت از داروهایی چون آسپرین و ایبوپروفن
باردار هستید
زنانی که باردار یا شیرده نیستند، باید روزانه ۱۵ تا ۱۸ میلی گرم آهن دریافت کنند. زنانی که باردار هستند به آهن خیلی بیشتری نیاز دارند. طبق توصیه‌ی موسسه‌ی ملی سلامت (NIH)، مقدار آهن مورد نیاز روزانه‌ی زنان باردار، ۲۷ میلی گرم است. اگر فکر می‌کنید آهن کافی دریافت نمی‌کنید، مصرف ویتامین‌های قبل از زایمان‌تان را دو برابر نکنید، زیرا دریافت ویتامین‌های دیگر بیشتر از مقدار مورد نیاز، به جنین‌تان آسیب می‌زند. در عوض با پزشک‌تان در مورد مصرف مکمل آهن مشورت کنید.
نوزاد دارید
جنین زمانی که در رحم مادر است، ذخایر آهن از مادرش برای خود می‌سازد. این ذخایر طی شش ماه اول زندگی زمانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند، استفاده می‌شوند. شما باید در شش ماهگی نوزادتان، غذاهای غنی شده با آهن را به رژیم غذایی او اضافه کنید. بیشتر متخصصان کودک توصیه می‌کنند اگر از شیر خود، نوزادتان را تغذیه نمی‌کنید، از شیر خشک غنی شده با آهن برای او استفاده کنید. نوزدان نارس که وقت کافی برای ساختن ذخایر آهن نداشته‌اند هم نیاز دارند که مکمل آهن دریافت کنند. همیشه قبل از هر گونه اقدامی با پزشک کودک‌تان مشورت کنید.
در دوران قاعدگی هستید
عادت ماهیانه، ذخایر آهن را تحلیل می‌برد. به همین دلیل هم زنان نسبت به مردان بیشتر دچار کم خونی می‌شوند. برخی پژوهش‌ها نشان داده که نژاد هم می‌تواند عاملی تعیین کننده برای کم خونی باشد. مثلا تخمین زده شده که ۱۹ درصد از زنان آفریقایی – آمریکایی و مکزیکی – آمریکایی، کم خونی دارند.
ورزش می‌کنید
زنان ورزشکار، در معرض ابتلا به کم خونی هستند. دلیل قطعی این مشکل هنوز مشخص نیست. اما محققان این تئوری را داده‌اند که ورزشکاران ممکن است به سلول‌های قرمز بیشتری جهت حمل اکسیژن نیاز داشته باشند تا بتوانند به ورزش کردن ادامه دهند. اگر ورزشکاری بسیار فعال هستید و علائمی از کم خونی را احساس می‌کنید، با پزشک مشورت کنید.
مکررا خونریزی دارید
آنهایی که تجربه‌ی خونریزی‌های مکرر را دارند نیازمند آهن بیشتری هستند. همچنین افرادی که به طور مرتب خون اهدا می‌کنند و آنهایی که خونریزی‌های گوارشی دارند هم در معرض کم خونی هستند. خونریزی گوارشی می‌تواند به دلیل مصرف دارو یا بیماری‌هایی چون زخم معده یا سرطان باشد. اگر مکررا سطح آهن خون‌تان افت می‌کند، توصیه می‌شود مرتبا خون اهدا نکنید.
دیالیز می‌کنید
بسیاری از افرادی که دیالیز کلیه می‌کنند، به آهن بیشتری نیاز دارند. کلیه‌ها مسئول تولید اریتروپوئیتی هستند که هورمونی است که به بدن دستور می‌دهد سلول‌های قرمز بسازد. اگر کلیه‌ها به خوبی کار نکنند، معمولا کم خونی یکی از پیامدهای آن خواهد بود. ممکن است حین دیالیز، کمی خون از دست بدهید و رژیم‌های مناسب دیالیزی‌ها معمولا دریافت آهن ِ محدودی دارند. برخی از داروهایی که افراد دیالیزی مصرف می‌کنند می‌تواند آهن را تحلیل برده یا توانایی بدن برای جذب آهن را مختل کند. اگر دیالیز می‌کنید، در مورد حفظ سطح نرمال آهن خون‌تان با پزشک مشورت کنید.
داروها تحلیل برنده‌ی آهن مصرف می‌کنید
برخی از داروها می‌توانند توانایی بدن را برای جذب آهن ضعیف کنند. این داروها شامل این موارد می‌شوند:
. کینولون‌ها که از خانواده‌ی آنتی بیوتیک‌ها هستند و شامل سیپروفلوکساسین و لووفلوکساسین می‌شوند
. تتراسایکلین
. رانیتیدین و امپرازول برای زخم معده، سوزش سر ِدل و سایر مشکلات معده
. مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE) برای فشار خون بالا
. کولستیپول و کولستیرامین برای کاهش کلسترول خون
اگر تردید دارید هر کدام از این داروهایی که مصرف می‌کنید موجب کم خونی‌تان بشود، با پزشک‌تان مشورت کنید. اما بدون نظر پزشک هرگز خودسرانه مصرف دارو را قطع نکنید.
بیش فعال هستید
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شد دریافت کمبود آهن ارتباط بسیار زیادی با اختلال بیش فعالی دارد. محققان بعد از مطالعه روی سطح آهن خون، فریتین، ویتامین D، منیزیم، کلسیم و فسفر دریافتند بچه‌هایی که ADHD سطح کمتری از آهن و فریتین در خون‌شان دارند. فریتین، آهن را در درون سلول‌ها برای استفاده‌های بعدی ذخیره می‌کند.
داروی مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE) مصرف می‌کنید و سرفه هم دارید
پزشکان برای درمان یک سری از بیماری‌ها داروهای مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین تجویز می‌کنند، شامل:
. بیماری قلبی
. فشار خون بالا
. دیابت نوع دوم
. بیماری خفیف کلیوی
این داروها حتی می‌توانند از بیماری‌های کلیوی در مبتلایان به دیابت نوع دوم پیشگیری کنند. سرفه‌ها خشک معمولا از عوارض جانبی متداول این داروهاست. پژوهش‌ها نشان داده افرادی که روزانه ۲۰۰ میلی گرم مکمل فروس سولفات، حداقل دو ساعت بعد از مصرف داروی ACE دریافت کرده بودند، سرفه‌های کمتری داشتند. محققان دریافتند مصرف آهن باعث افزایش میزان نیتریک اکسید در خون می‌شود. نیتریک اکسید به کاهش سرفه‌های ناشی از داروهای ACE کمک می‌کند.
چند نکته
بدن بیشتر افراد نسبت به مصرف مکمل آهن، واکنش مناسبی نشان می‌دهد. مکمل‌های آهن به صورت کپسول هستند اما افرادی که سطح آهن خون‌شان بسیار پایین است، ممکن است به نوع تزریقی آن نیاز داشته باشند. بهتر است مکمل آهن را با معده‌ی خالی مصرف کنید چون غذا می‌تواند میزان جذب آهن را کم کند. مصرف مکمل همراه با غذاها و نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C به جذب آهن کمک خواهد کرد. حتما فقط به میزان توصیه شده مکمل آهن مصرف کنید. مصرف زیاد آهن مخصوصا برای کودکان می‌تواند سمی باشد. حتما از پزشک‌تان بپرسید که تا چه مدتی لازم است مکمل آهن مصرف کنید.
