راهکار اول: سرمایه گذاری در روش سود مرکب
300 میلیون تومان کل سرمایه ای است که علی در سال 91 دارد. او عزم خود را جزم کرده تا با این پول دست به کاری بزرگ بزند. در آن زمان بازارهای زیادی پیش رویش وجود داشته تا به چشم سرمایه گذاری نگاه شان کند. چیزهایی مثل بازار سکه و ارز، حتی می توانست پول را به دست آدم مطمئنی در بازار بسپارد تا او با این پول کار کند و هر ماه مبلغی را به عنوان سود به حسابش بریزد اما وقتی پای کل سرمایه یک عمر زندگی وسط بیاید، شما ناخودآگاه محافظه کار می شوید.
وقتی وارد یک شعبه بانک می شوید، بسته به مقدار پولی که دست تان است، با شما رفتار متفاوتی دارند. یادتان که نرفته، داریم درباره 300 میلیون تومان پول نقد در سال 1391 حرف می زنیم. همین امروز هم دارنده چنین پولی ارج و قرب زیادی دارد چه برسد به سال هایی که هنوز دلار را هزار و 800 تومان خرید و فروش می کردند.
در آن سال ها علی می توانست کل سرمایه اش را برای پنج سال با سودی معادل 24 درصد در بانک بگذارد. در مدل سپرده گذاری ساده سود دوره ای این سرمایه گذاری چیزی معادل 600 هزار تومان در ماه می شد. عجله نکنید، اگر قهرمان قصه ما با خودش کنار می آمد و به این سود کوچک دست نمی زد، همین امروز و بعد از گذشت پنج سال سرمایه نهایی او احتمالا به رقم شگفت انگیز 640 میلیون تومان می رسید.
حالا بیایید یک امکان دیگر را بررسی کنیم. او می توانست این پول را در سپرده ای با سود مرکب بگذارد. این نوع سپرده ها روشی عجیب دارند؛ یعنی به جای این که سود سپرده تان را تحویل بگیرید و آن را ذره ذره خرج کنید، در اقدامی رندانه این سود به مجموع کل سپرده تان افزوده می شود و از ماه بعد به آن نیز سود تعلق می گیرد.
راهکار دوم: خرید خانه و اجاره دادن آن
علی قصه ما به جای سرمایه گذاری در بانک راه دیگری انتخاب می کند. خودش می گوید تقصیر دوستانش بوده که زیر پایش نشسته اند و مدام گفته اند خانه بخرد. توجیه آنها برای چنین توصیه ای همان حرف های قدیمی است. همان باورهایی که انگار زیر پوست مان دویده و حالا دیگر بخشی از وجودمان را تشکیل می دهند. وقتی شما خانه بخرید، همین که سند را به اسم تان کنند دیگر «صاحبخانه» چیزی شده اید.
علی پنج سال پیش درست مثل شما فکر می کرده و حالا روبروی ما نشسته و می گوید اگر زمان به عقب برگردد هرگز طرف معامله مسکن نمی رود. خودش می گوید از بانک بیرون آمده و در مرکز شهر خانه ای به مبلغ 300 میلیون تومان می خرد خوشحال!
در آن زمان علی با 300 میلیون تومان می توانسته خانه ای 20 ساله با متراژ 90 متر بخرد و همان ابتدای کار پول زیادی خرج تعمیر و بازسازی آن کند. اولین قرارداد اجاره با 70 میلیون تومان رهن کامل بسته می شود. خانه تمیز و نونوار است و مستاجر و صاحبخانه هر دو راضی هستند. علی پیش خودش می گوید چیزی بهتر از این وجود ندارد.
یک سال بعد اوضاع بهتر هم می شود چون به مستاجر پیشنهاد می دهد برای تمدید قرارداد رقم رهن را به 80 میلیون تومان برساند. پیشنهاد مورد موافقت قرار می گیرد اما یک سال بعد یعنی در سال 93 مستاجر تصمیم می گیرد جابجا شود. علی می ماند و خانه ای که انگار در آن به مدت مدو سال هر روز چهارشنبه سوری برگزار کرده اند. از در و دیوار کثافت می بارد. چاره ای نیست، برای این که بتوان دل مستاجر جدید را به دست آورد، باید آن را رنگ آمیزی کرد.
حالا دوره ای است که رهن خانه دیگر مثل گذشته محبوب نیست چون پول مثل گذشته توی دست و بال مردم وجود ندارد. بیشتر مستاجران ترجیح می دهند عوض رهن، پای قرارداد اجاره بنشینند. صاحبخانه ها هم با این کار مشکلی ندارند. اجاره ماهانه بیشتری می گیرند و آن را به زخمی می زنند.
قرارداد سوم با رقم 25 میلیون پیش و ماهی دو میلیون اجاره بسته می شود. خانه به معنای واقعی کلمه به خرج افتاده. مستاجر است دیگر و نمی توانید توقع داشته باشید دلش برای خانه شما بسوزد. این غصه زیاد بزرگ نیست.
اخلاق بد مستاجرها و بهانه هایی که می آورند در نهایت علی را به فکر می اندازد چطور می تواند خودش را از شرّ خانه راحت کند؟
نتیجه گیری و مقایسه
علی به سراغ همان مشاور املاکی می رود که پنج سال پیش خانه را برایش پیدا کرده بود. با هم پشت میز می نشینند و حساب و کتاب شروع می شود. خانه ای که علی در آن سال به قیمت 300 میلیون تومان خریده بود، حالا 500 میلیون تومان قیمت دارد. خبر بد این که در رکود بازار مسکن، مشتری زیادی نمی توان برایش پیدا کرد و در صورت نشستن پشت میز احتمالا اولین درخواست خریدار جدید بازسازی ملک است. اوج استیصال علی وقتی است که نوشته ای درباره سپرده گذاری مرکب، قوانین و نرخ سود آن می خواند.
در عوض این امکان علی فهمید به طور متوسط هر ماه 2.5 میلیون تومان از مستاجرانش اجاره گرفته است. این رقم در کل سال می شود 30 میلیون تومان و با این شرط که مثل سپرده گذاری مرکب به کل پول دست نمی زد در پایان پنج سال سرمایه اولیه اش به رقم 650 میلیون تومان می رسید. حالا او اطمینان دارد که اشتباه بزرگی مرتکب شده و دیگر نمی تواند خانه اش را دوست داشته باشد.
